Trong bối cảnh thị trường việc làm liên tục biến đổi, nhiều sinh viên năm cuối đang rơi vào tình trạng mông lung, lo lắng về con đường sự nghiệp sau khi tốt nghiệp. Không ít sinh viên sau khi ra trường phải đối mặt với thực trạng làm trái ngành, thu nhập thấp và cuộc sống bấp bênh.
Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân của các bạn trẻ mà còn gây ra những hệ lụy lớn cho xã hội. Giải pháp để ngăn chặn tình trạng này là gì? Hãy cùng HARU tìm hiểu ở bài viết này nhé
1. Thực trạng sinh viên làm trái ngành sau khi tốt nghiệp
Theo nghiên cứu của Trường Quốc tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), hiện nay có khoảng 21,43% sinh viên tốt nghiệp làm trái ngành. Đáng chú ý, tỷ lệ này ở một số ngành còn lên tới 60%. Điều này dẫn đến một loạt hệ quả: nhiều sinh viên ra trường phải làm những công việc không liên quan đến chuyên ngành học, như chạy xe ôm công nghệ, hoặc phải chuyển việc liên tục do không yêu thích công việc hiện tại. Cuộc sống của các bạn trẻ này trở nên bấp bênh, thu nhập không ổn định và áp lực từ bạn bè, gia đình và xã hội càng gia tăng.
2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng sinh viên mông lung về việc làm
2.1. Thiếu định hướng nghề nghiệp từ sớm
Một trong những nguyên nhân hàng đầu là thiếu định hướng nghề nghiệp. Nhiều phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc định hướng nghề nghiệp cho con từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Do đó, nhiều bạn trẻ lựa chọn ngành học dựa trên cảm tính, theo "trend" mà chưa thực sự hiểu rõ về ngành nghề và năng lực, sở thích của bản thân. Việc thiếu kế hoạch và mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng khiến sinh viên dễ bị lạc hướng khi đối diện với thị trường việc làm sau này.
2.2. Chương trình đào tạo chưa sát với thực tế
Một số chương trình đào tạo còn nặng về lý thuyết và thiếu thực hành, chưa kịp thời cập nhật với những kiến thức và kỹ năng cần thiết trong môi trường làm việc hiện đại. Điều này khiến sinh viên khó có thể thích nghi với yêu cầu công việc thực tế ngay sau khi ra trường. Nhiều sinh viên cảm thấy thiếu tự tin khi bước vào môi trường làm việc, dẫn đến khó khăn trong việc giữ vững và phát triển sự nghiệp.
2.3. Nhu cầu thị trường lao động thay đổi nhanh chóng
Thị trường lao động hiện nay biến động không ngừng. Nhiều ngành nghề mới ra đời, trong khi một số ngành truyền thống dần bão hòa. Sự chuyển dịch nhanh chóng này đòi hỏi sinh viên phải linh hoạt và nhanh nhạy để thích ứng với thị trường. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ khả năng và kiến thức để nắm bắt được xu hướng này, dẫn đến việc chọn ngành học và nghề nghiệp không phù hợp với nhu cầu thực tế.
2.4. Sinh viên chưa chủ động tìm hiểu và phát triển bản thân
Nhiều sinh viên chưa chủ động tìm kiếm cơ hội để nâng cao kỹ năng và kinh nghiệm làm việc ngay từ khi còn học đại học. Họ thiếu kỹ năng mềm, kinh nghiệm thực tế và chưa xây dựng được mạng lưới quan hệ cần thiết cho sự nghiệp. Việc không chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu khiến sinh viên khó khăn trong việc xin việc đúng chuyên ngành sau khi tốt nghiệp.
3. Giải pháp giúp sinh viên giảm mông lung về nghề nghiệp
Tình trạng sinh viên làm trái ngành, trái nghề không chỉ ảnh hưởng đến bản thân các bạn mà còn tác động tiêu cực đến hiệu quả công việc và sự phát triển kinh tế - xã hội. Dưới đây là một số giải pháp giúp sinh viên năm cuối có định hướng rõ ràng hơn về công việc:
3.1. Định hướng nghề nghiệp từ sớm
Việc định hướng nghề nghiệp từ sớm giúp sinh viên có cái nhìn rõ ràng và cụ thể hơn về con đường sự nghiệp. Phụ huynh và nhà trường nên đồng hành cùng các bạn trẻ từ khi còn học cấp ba, giúp các bạn hiểu rõ về sở thích, năng lực và tiềm năng của bản thân. Hơn nữa, các chương trình tư vấn nghề nghiệp tại trường học sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và gợi ý lộ trình phù hợp.
3.2. Cải tiến chương trình đào tạo gắn liền với thực tế
Các trường đại học nên chú trọng vào việc cập nhật chương trình đào tạo, giảm bớt lý thuyết và tăng cường thực hành. Tích hợp những kiến thức mới, kỹ năng mềm và các công nghệ mới vào chương trình học giúp sinh viên chuẩn bị tốt hơn cho thị trường lao động. Ngoài ra, sinh viên nên được khuyến khích tham gia các hoạt động thực tập, thực hành và hợp tác với doanh nghiệp ngay từ khi còn học đại học.
3.3. Theo dõi và nắm bắt xu hướng thị trường lao động
Sinh viên cần thường xuyên theo dõi và cập nhật thông tin về xu hướng việc làm để hiểu rõ về những kỹ năng và ngành nghề đang có nhu cầu. Các ngành nghề như công nghệ thông tin, chăm sóc sức khỏe, năng lượng tái tạo và thương mại điện tử dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Tìm hiểu và lựa chọn ngành học có tiềm năng phát triển cao giúp sinh viên dễ dàng tìm kiếm việc làm và phát triển sự nghiệp sau khi tốt nghiệp.
3.4. Chủ động phát triển kỹ năng và kinh nghiệm thực tế
Sinh viên cần chủ động tìm kiếm cơ hội thực tập và tham gia các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, dự án thực tế để phát triển kỹ năng mềm và kinh nghiệm làm việc. Ngoài ra, xây dựng một mạng lưới quan hệ trong ngành sẽ giúp các bạn dễ dàng tiếp cận với cơ hội việc làm và học hỏi từ những người có kinh nghiệm. Sự chủ động và nỗ lực từ sớm sẽ giúp sinh viên tự tin hơn khi bước vào môi trường làm việc.
Sinh viên năm cuối đối diện với sự mông lung về nghề nghiệp là một thực trạng phổ biến, bắt nguồn từ việc thiếu định hướng, chương trình đào tạo chưa sát thực tế và sự biến động của thị trường lao động. Để chuẩn bị vững vàng cho tương lai, sinh viên cần kết hợp việc hiểu rõ bản thân, theo dõi xu hướng ngành nghề và tích cực phát triển kỹ năng thực tế. Việc định hướng từ sớm sẽ giúp các bạn tự tin hơn trên hành trình sự nghiệp sau khi tốt nghiệp.
HARU mong muốn các bạn sinh viên năm cuối nhận ra tầm quan trọng của việc xác định lộ trình nghề nghiệp từ sớm, để không rơi vào tình trạng mông lung và khó khăn sau khi tốt nghiệp. Bằng cách hiểu rõ bản thân, nắm bắt xu hướng thị trường và trang bị kỹ năng thực tế, sinh viên sẽ tự tin và vững bước trên con đường sự nghiệp. Với đội ngũ mentor dày dặn kinh nghiệm, HARU cam kết giúp bạn tìm ra hướng đi phù hợp, giúp bạn phát triển bản thân một cách toàn diện nhất. Đăng ký tư vấn nghề nghiệp tại HARU ngay hôm nay để định hướng rõ ràng hơn về sự nghiệp của bạn. Đừng quên theo dõi trang của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về xu hướng thị trường và kỹ năng cần thiết cho công việc trong tương lai!
THEO DÕI HARU TẠI:
Trụ sở chính: Số 8, ngõ 282 Lạc Long Quân, Tây Hồ, Hà Nội
Hotline: 0973 379 369
Gmail: haru.tuyensinh@gmail.com