1. Gensen là gì?
Vào những tháng cuối của mỗi năm, những thực tập sinh làm việc tại Nhật Bản sẽ nhận được 1 mảnh giấy nhỏ trên đó có ghi tổng số tiền công ty trả cho bạn và số tiền bị khấu trừ. Đây là khoản tiền mà bạn có thể xin lại được sau khi về nước. Đây gọi là giấy Gensen Choshu Hyo.
Giấy Gensen là gì? – Là giấy ghi thu nhập và chịu thuế Gensen là một loại giấy tờ được sử dụng trong hệ thống Thuế của Nhật Bản. Nó chứa thông tin thu nhập và số tiền thuế phải nộp của một cá nhân.
Mỗi năm 1 lần vào những tháng cuối năm (Tháng11 – 12) mỗi người sẽ được phát 1 bản trên đó có ghi Địa chỉ công ty, họ tên bạn, tổng số tiền công ty trả cho bạn và số tiền bị khấu trừ. Vì vậy đây là tờ giấy rất cần thiết để sau khi về nước bạn có thể làm thủ tục xin hoàn thuế thu nhập lần 3. Thường được gọi là lấy nenkin lần 3.
2. Giải thích nội dung trên giấy Gensen
Nội dung trên giấy Gensen có 5 mục mà bạn cần chú ý. Ngay bây giờ hãy cùng mình tìm hiểu những nội dung chính của từng mục nhé.
2.1. 支払金額: Tổng thu nhập trong năm
Đầu tiên là 支払金額（しはらいきんがく）hay còn gọi là Nenshu (年収ーねんしゅう), là tổng thu số tiền mà công ty trả cho bạn. Bao gồm toàn bộ tiền lương, thưởng, hỗ trợ nhà ở, tiền làm thêm, …
Như hình ảnh bên trên là tổng thu nhập trong năm của bạn là 1,323,696 yen (1).
2.2. 給与所得控除後の金額 (調整控除後): Số tiền chịu thuế còn lại sau khi giảm trừ chi phí
Công ty sẽ tính mỗi nhân viên có một khoản trừ chi phí cần thiết cho công việc, khoản trừ này sẽ không chịu thuế. Nó được quy định ở một mức và mục này sẽ cao nếu mục 1 của bạn cao.
Ví dụ khoản tiền giảm trừ là 650,000 yên. Thì Số tiền bạn phải chịu thuế là 1,323,696 – 650,000 = 673,696 yen (2).
2.3. 所得控除の額の合計額: Là tổng số tiền giảm trừ thu nhập khác
Một số khoản chi phí phát sinh khác được giảm trừ trước khi tính thuế
- 「生命保険料の控除額」(せいめいほけんりょうのこうじょがく）: Khoản khấu trừ vì đóng tiền bảo hiểm nhân thọ.
- 「配偶者控除」（はいぐしゃこうじょがく）: Khoản khấu trừ cho vợ (nếu vợ không đi làm hoặc có thu nhập dưới 103 man/năm).
- 「配偶者特別控除」（はいぐしゃとくべつこうじょがく）: Khoản khấu trừ đặc biệt cho vợ/chồng (nếu vợ đi làm nhưng có thu nhập trên 103 man và dưới 160 man thì sẽ được khấu trừ 1 phần ít hơn mức ở trên theo từng nấc thu nhập).
- 「地震保険料の控除額」(じしんほけんりょうのこうじょがく）: Khoản khấu trừ vì đóng bảo hiểm động đất.
- 「扶養控除」（ふようこうじょ）: Khoản khấu trừ khi có người phụ thuộc kinh tế khác như bố mẹ ruột, bố mẹ vợ,…Thông thường là cứ có 1 người phụ thuộc thì khoản thu nhập chịu thuế sẽ giảm 38 man.
- 「基礎控除」（きそこうじょ): Khoản khấu trừ cơ bản. Thông thường ai cũng được khấu trừ 38 man không bị tính thuế khỏi tổng thu nhập chịu thuế.
Hoặc 扶養控除 ふようこうじょ）là khoản khấu trừ khi có người phụ thuộc khác như bố mẹ ruột, bố mẹ vợ, con cái, anh chị em ruột. Bạn càng kê khai, chứng minh được có nhiều người phụ thuộc thì sẽ được giảm nhiều thuế.
Trong hình ảnh bên trên số tiền giảm trừ thu nhập khác nằm ở mục (3) = 582,771 yên
Đến đây chúng ta sẽ thấy phần thu nhập chịu thuế chính là kết quả của phép tính: Số tiền chịu thuế mục 2 – số tiền giảm trừ mục 3
Trong ví dụ này, số tiền thu nhập chịu thuế sẽ là: 673,696 – 582,771 = 90,925 yên.
2.4. 源泉徴収税額: Là tổng số tiền thuế bạn đã nộp
Mục (4) là tổng số thuế mà bạn đã nộp trong năm vừa qua. Đây là kết quả tính dựa trên việc nhân thuế suất với số thu nhập chịu thuế mà ta đã tính ở các mục từ 1 – 3 ở trên. Trong ví dụ trên là 4,500 yên (4).
2.5. 社会保険料等の金額: Tổng số tiền bảo hiểm xã hội đã đóng
Mục số (5) là tổng số tiền bảo hiểm xã hội bạn đã trả trong năm vừa qua. Tổng là: 202,771 yên (5). Bao gồm:
- 「健康保険料」(bảo hiểm sức khỏe).
- 「厚生年金保険料」(bảo hiểm phúc lợi hưu trí) .
- 「雇用保険料」(bảo hiểm lao động).
Tổng của các khoản bảo hiểm này là tổng số tiền bảo hiểm xã hội bạn phải nộp trong 1 năm hoặc từ khi bạn vào công ty tới cuối năm.
3. Giấy Gensen có quan trọng không?
Phiếu Gensen Choshu Hyo, gọi tắt là Giấy Gensen là giấy tờ quan trọng để xin hoàn thuế thu nhập (điều kiện để làm thủ tục lấy Nenkin lần 3).
Thu nhập trong 1 năm trên 103 man mà đang sống cùng người thân, bố, mẹ, chồng, vợ, anh, em… là salaryman (visa đi làm) thì cần bàn trước với người thân của mình.
Khi tính thuế thu nhập, nếu trong nhà có người phụ thuộc, không có thu nhập（扶養家族）thì sẽ được giảm thuế. Cái này gọi là 扶養控除. Giấy Gensen là điều kiện để nhận lại tiền thuế đóng dư hoặc nhận lại tiền miễn giảm thuế.
4. Mất giấy Gensen phải làm gì?
Nếu bạn bị mất giấy Gensen, bạn cần phải liên hệ ngay với công ty bạn làm ở Nhật để xin cấp lại. Các công ty ở Nhật Bản thông thường đều có các bộ phận “Soomi (総務, そうむ, hành chính)”, ”Keeli (経理, けいり, kế toán)” hoặc “Jimu (事務, じむ, văn phòng) để phụ trách thực hiện công việc cấp giấy Gensen.
5. Hướng dẫn làm thủ tục lấy Nenkin lần 3 với giấy Gensen
Vì không liên quan và ảnh hưởng đến lần 1 và lần 2, bạn hoàn toàn có thể tiến hành xin Nenkin lần 3 song song với việc làm thủ tục lấy Nenkin lần 1 và lần 2.
Các giấy tờ thủ tục mà bạn cần chuẩn bị gồm có:
- Giấy Gensen
- Thẻ ngoài kiều photo 2 mặt
- Hộ khẩu photo có công chứng
- Giấy chuyển tiền về Việt Nam
- Địa chỉ Email (nếu có)
Sau khi đã hoàn thành đầy đủ các giấy tờ trên, bạn sẽ gửi bộ hồ sơ này đến các công ty dịch vụ lấy Nenkin để nhờ thực hiện thủ tục. Nếu không có trục trặc hay vấn đề gì phát sinh, bạn sẽ nhận được khoản tiền này trong vòng từ 3 đến 4 tháng.
Theo quy định, mọi thủ tục của Nenkin lần 3 sẽ phải làm trực tiếp với sở thuế ở Nhật. Do đó bạn cần phải nhờ một đơn vị đại diện thực hiện thay sau khi bạn đã về nước.
Nguồn: Nhật Bản chờ tôi nhé
